مهم ترین و کاربردی ترین استانداردهای ایزو به چند بخش تقسیم می شود؟

منظور از انواع مختلف استانداردهای ایزو همان استانداردهای کاربردی و مهمی است که ایزو برای بسیاری از مراکز تولیدی و اقتصادی پیشنهاد می دهد. البته باید گفت که ایزو دارای استانداردهای دیگری نیز می باشد که تنها به صورت موردی توسط مدیران مراکز تولیدی و اقتصادی با عنوان «درخواست استانداردهای ایزو» تقاضا می شود. این درخواست ها به صورت موردی بوده و طبق نیاز مجموعه اقتصادی و تولیدی تقاضا می شود.

در این بخش از مطلب فقط مواردی که به عنوان استانداردهای مهم و کاربردی ایزو شناخته شده اند را بیان خواهیم کرد. این استانداردهای مهم ایزو شامل ۸ مورد اساسی است که عبارت اند از:

• استاندارد مدیریت کیفیت ISO – 9001

• استاندارد محیط زیست ISO – 14001

• استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت ONSAS – 1800

• استاندارد مدیریت ایمنی مواد غذایی ISO – 22000

• استاندارد ISO / IEC – 170120

• استاندارد تأیید صلاحیت آزمایشگاه ISO / IEC – 17025

• استاندارد مشخصات فنی در صنایع خودروسازی ISO / TS – 16949

• استاندارد کنترل نقاط بحران در صنایع غذایی HACCP

هشت استاندارد عنوان شده ایزو در لیست مهم ترین و کاربردی ترین استانداردهای ایزو گنجانده شده است. بر طبق این طبقه بندی، متخصصان استاندارد سازی مجموعه ایزو بهترین، کاربردی ترین و به روز ترین راهکارهای استاندارد سازی را برای رشد و توسعه برنامه ریزی های آتی مراکز تولیدی و اقتصادی ارائه خواهد داد.

به عبارت دیگر می توان گفت که استاندارد های فوق، جزو معمول ترین استاندارد های سازمان ایزو است که مراحل اخذ گواهی نامه ایزو به همه آن ها تعلق دارد و قابل انجام و اخذ خواهد بود. البته یک نکته بسیار مهم دیگری هم وجود دارد و آن تشخیص بهترین و مناسب ترین استاندارد مربوط به سازمان ایزو است که می توان آن را از راه مؤثر دیگری که به آن اشاره خواهیم کرد، به دست آورد.

استاندارد مدیریت کیفیت ISO – 9001 سازمان ایزو برای چه هدفی تدوین شده است؟

زمانی که سازمان ایزو استاندارد مدیریت کیفیت ISO – 9001 خود را تدوین نمود، هدف خاصی را برای نگارش آن در نظر داشت. این هدف خاص همان به وجود آمدن یک الگوی بین المللی است تا کیفیت را به نحو مطلوب مدیریت نماید. منظور از الگوی بین المللی برای کیفیت مطلوب، الگویی است که شیوه پیاده سازی و استقرار آن به گونه ای برنامه ریزی شده است که بتواند مدیریت و تضمین کیفیت را برای سیستم های مراکز اقتصادی و تولیدی فراهم نماید.

اهمیت استاندارد مدیریت کیفیت ISO – 9001 تا حدی است که می توان گفت این الگو در کل جهان مورد استقبال مراکز تولیدی و اقتصادی قرار گرفته است. به عبارت دیگر از میان ۸ الگوی مهم و کاربردی سازمان ایزو، این الگو بیشترین متقاضی را به خود اختصاص داده است. در حقیقت می توان گفت که الگوی استاندارد مدیریت کیفیت ISO – 9001 یک الگوی جهانی است که در سطح بین المللی شناخته شده است.

ساختار استاندارد محیط زیست ISO – 14001 در گواهی نامه ایزو متشکل از چیست؟

دومین استانداردی که بیشترین متقاضی را برای استفاده از استانداردهای ایزو دارد، استاندارد محیط زیست ISO – 14001 خواهد بود. این استاندارد شامل چندین استاندارد بین المللی دیگر است که همگی برای سیستم های زیست محیطی طراحی شده اند. ارتباط این استاندارد با محیط زیست در سال ۱۹۹۶ میلادی توسط کمیته تخصصی پرسنل سازمان ایزو به نام کمیته فنی ۲۰۷ تشکیل شده است.

سیستم استاندارد محیط زیست ISO – 14001 نیز به صورت یک ساختار یکپارچه از یک سازمان منحصر به فرد و ویژه تشکیل یافته است. این سازمان ویژه برخی فعالیت های داخلی را پشتیبانی کرده و فعالیت هایی به شرح زیر را به انجام می رساند که عبارتند از:

• تشکیل یک ساختار به صورت سازمانی برای ارائه خدمات و امکانات استاندارد سازی توسط سازمان ایزو.
• ارائه فعالیت های طرح ریزی شده برای ارائه خدمات و امکانات استاندارد سازی محیط زیست.
• تشخیص و تعیین فرآیند های مورد نیاز به صورت الزامات استاندارد سازی داخل سازمان یا مجموعه تولیدی و اقتصادی جهت پیشبرد اهداف آتی آن مرکز یا مجموعه تولیدی.
• در دسترس گذاشتن منابع مورد نیاز برای اجرا بعد از تهیه منابع از خروجی راهکار های استاندارد سازی سازمان ایزو.
• اجرا و بازنگری انجام فرآیند در زمان ارائه راهکار برای مجموعه در راستای اهداف زیست محیطی داخل سازمان یا شرکت تولیدی و اقتصادی.
• حفظ و حراست از خط مشی محیط زیست خود سازمان تولیدی برای رشد و توسعه کاری طرح ریزی شده سازمان یا شرکت اقتصادی.

موارد پنج گانه ای که برای فعالیت های استاندارد محیط زیست ISO – 14001 بیان شد تنها مختص سازمان ها و شرکت های تولیدی خواهد بود تا بتوانند در سال های زیادی به صورت دنباله دار به زیبایی و پاکیزگی محیط زیست جامعه کمک برسانند. پس باید به این نکته توجه کرد که گواهی نامه استاندارد محیط زیست ISO – 14001 ویژه سازمان های فعال و مرتبط با محیط زیست خواهد بود و به صورت عمومی تعریف نشده است. از این رو نوعی انحصار طلبی در این استاندارد به صورت ویژه نمایان است.

هدف از تدوین استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت ONSAS – 1800  توسط سازمان ایزو کدام مورد است؟

سومین استاندارد کاربردی و مهم سازمان ایزو، استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت ONSAS – 1800 است. این استاندارد با هدف تأمین نیاز سازمان ها و شرکت هایی است که مبتنی بر استانداردهای ایمنی و بهداشت شغلی ایجاد شده اند.

این استاندارد به گونه ای است که سیستم مدیریتی خود را با موارد و نکات ایمنی و بهداشتی وفق داده و از آن ها به صورت محوریت کلی برای توسعه بهداشت و ایمنی به کار می برد. نکته بسیار مهم و قابل توجه این استاندارد نیز همخوانی، هماهنگی و سازگاری آن با دو استاندارد قبلی یعنی استاندارد های ایزو شامل استاندارد محیط زیست ISO – 14001 و استاندارد مدیریت کیفیت ISO – 9001 است.

سازگاری استاندارد مدیریت ایمنی و بهداشت ONSAS – 1800 با دو استاندارد ذکر شده عاملی شده است تا سیستم های مدیریت کیفیت، محیط زیست و بهداشت شغلی به صورت ترکیبی یا هیبریدی ادغام شده و یک استاندارد واحد سه گانه ای را به وجود آورد. این استاندارد سه گانه، سیستم مدیریت یکپارچه کیفی، زیستی و ایمنی را به طرز جالبی ایجاد کرده است.

قالب استاندارد مدیریت ایمنی مواد غذایی ISO – 22000 در مجموعه سازمان ایزو به چه شکلی ایجاد شده است؟

استاندارد مدیریت ایمنی مواد غذایی ISO – 22000 به صورت یک مجموعه ترکیبی عمل می کند. این استاندارد برای حصول اطمینان از امنیت غذایی ایجاد شده است. امنیت غذایی در طول زنجیره غذایی اعتماد و اطمینان از امنیت مواد غذایی را به وجود خواهد آورد.

حصول اطمینان از امنیت غذایی توسط استاندارد ISO – 22000 با چند عنصر کلیدی قابل انجام است. این عناصر شامل سه عنصر زیر خواهد بود که عبارت است از:

• عنصر کلیدی ارتباط متقابل
• عنصر کلیدی سیستم مدیریت
• عنصر کلیدی برنامه های پیشنهادی

این سه عنصر کلیدی در بهره وری به سازمان های زنجیره غذایی کمک شایانی در کنترل خطر دارد. این کنترل خطر به صورت کنترل خطرات پیش بینی نشده نیز می باشد که در سیستم مدیریتی ایمنی مواد غذایی قابل شناسایی و سپس کنترل است.

کاربرد استاندارد تأیید صلاحیت آزمایشگاه ISO / IEC – 17025 در سازمان ایزو چگونه تعریف شده است؟

استاندارد تأیید صلاحیت آزمایشگاه ISO / IEC – 17025 استانداردی است که فعالیت های اندازه گیری را برای تمام آزمایشگاه ها به انجام می رساند. فعالیت های اندازه گیری شامل موارد زیر است که عبارت است از:

• تست
• آزمون
• کالیبراسیون

مورد سوم یعنی کالیبراسیون مختص آزمایشگاه های صنعتی می باشد. سه فعالیت اندازه گیری بیان شده بدون توجه به تعداد کارمندان شاغل در مرکز تولیدی و خدماتی به کار پرداخته است. تعداد پرسنل به محدوده مرکز تولیدی و اقتصادی محدود می شود و بسیار هم کاربردی است.

استاندارد مشخصات فنی در صنایع خودرو سازی ISO / TS – 16949 در سازمان ایزو کدام خواسته های استاندارد سازی را ارتقاء می بخشد؟

استاندارد ISO / TS – 16949، استانداردی است که همراه با استاندارد ISO – 9001 در حوزه های اقتصادی خودرو سازی نقش آفرینی کرده است. منظور از حوزه های اقتصادی خودرو سازی، حوزه هایی است که صنایع خودرو را با خواسته های کیفی بیان می دارد. این استاندارد به صورت یکتا، الزامات ویژه و منحصر به فردی را در سازمان ایزو ایجاد کرده است. تمامی افرادی که این استاندارد را تأمین کرده اند به صورت یک خواسته بسیار مهم و کاربردی قابلیت اجرایی خواهند یافت.

یک نکته بسیار مهم در خصوص ایجاد این استاندارد در سازمان استاندارد سازی ایزو آن بود که در خلال فعالیت های قطعه سازان خودرو، مشکلاتی وجود داشت. این مشکلات برای حل نیاز به ارزیابی های مکرر داشت تا طرف قرارداد قطعه سازان خودرو ها را مجبور به تشکیل گروه های ویژه صنعت خودرو نمود.

این گروه ها در قالب تیم های کاری بین المللی برای صنعت خودرو اقدام به یکپارچه سازی الزامات خودرو سازان کرد. فعالیت یاد شده به صورت جهانی برای قطعه سازی خودرو بوجود آمد.

روش کنترل استاندارد کنترل نقاط بحران در صنایع غذایی HACCP در گواهی نامه ایزو به چه شکلی بیان شده است؟

در سازمان ایزو یک استاندارد ویژه ای به نام استاندارد کنترل نقاط بحران در صنایع غذایی وجود دارد که HACCP نام دارد. این استاندارد با توجه به مراحل کنترل مواد اولیه در صنایع غذایی به وجود آمد. مراحل کنترل مناسب در طول فرآیند پذیرش مواد اولیه صنایع غذایی نوعی اطمینان را برای سازمان ایجاد کرده است. در استاندارد HACCP فرآیند های دیگری سبب شده اند تا  عوامل ایجاد این استاندارد خاص به وجود آید. این فرآیند ها عبارتند از:

• فرآیند های پذیرش مواد اولیه
• فر آیند های تولید محصول
• فر آیند های انباشت محصول
• فرآیند های نگهداری محصول
• فرآیند های ارسال محصول